پیشگیری از خودکشی مجموعه ای از تلاش ها برای کاهش خطر خودکشی است. از شـناخته شده ترین و رایج ترین الگوهای آموزش پیشگیری از خودکشی، طرح بتا است که معادل فارسی طرح (Question, Persuade, Refer (QPR بوده و نام گذاری این عنوان اختصاری از حروف ابتدای سه واژه بپرس (Question)، ترغیب کن ( Persuade) و ارجاع بده (Refer) صورت گرفته است.
صرف چند دقیقه زمان برای مطالعه این نوشته به شما کمک خواهد کرد که:
1. در مورد پیشگیری از خودکشی بیشتر بدانید.
2. علل شایع رفتار خودکشی را بیاموزید.
3. علائم هشدار دهنده خودکشی را شناسایی نمایید.
4. نحوه پرسش، ترغیب و ارجاع فردی که قصد خودکشی داشته باشد را بیاموزید.
سرنخ های کلامی مستقیم :
• تصمیم دارم خودم را بکشم
• می‌خواهم همه چیز را تمام کنم
• ای کاش مرده بودم
• می خواهم خودکشی کنم
• اگر فلان اتفاق نیفتد، خودم را خواهم کشت
سرنخ‌های کلامی غیرمستقیم:
• از زندگی خسته‌ام
• چرا باید به این زندگی ادامه دهم؟
• خانواده من بدون من بهتر خواهند بود
• دیگر توان ادامه دادن ندارم
• به زودی من اینجا نخواهم بود
سرنخ‌های رفتاری:
• تهیه مقدار زیادی دارو
• نوشتن یا بازنویسی وصیت‌نامه
• بخشش پول یا دارایی‌های ارزشمند
• تغییرات رفتاری به ویژه فریاد زدن و پرت کردن اشیا یا عدم همراهی با خانواده، دوستان یا همسالان
• عود مصرف مواد مخدر یا الکل بعد از یک دوره بهبودی.
سرنخ‌های موقعیتی:
• طرد شدن ناگهانی از سوی یکی از عزیزان یا جدایی و طلاق ناخواسته
• آشفتگی قابل توجه در رفتار و تغییرات رفتاری محسوس مانند پرخاشگری شدید
•مصرف الکل، مواد مخدر یا داروهای غیر تجویزی(با یا بدون سابقه مصرف)
• ناتوانی در درک، حافظه یا قضاوت
• تهیه ابزار خودکشی مانند دارو، اسلحه، تیغ و ........
• رفتارهای مشکوکی که قبلا سابقه نداشته است (مانند بیرون رفتن از خانه در ساعات غیر معمولی از روز یا شب)
• تعیین تکلیف امور شخصی و مالی
ملاحظاتی قبل از کاربست بتا
اگر نشانه های خطر را مشاهده کرده اید و قصد پرسش در مورد افکار خودکشی دارید، در نظر داشته باشید که مقدمه ای مورد نیاز است. لازم است ابتدا نگرانی و توجه خود را با بیان دقیق رفتارهایی که موجب نگرانی شما شده است، نشان دهید.
زمان و مکانی برای پرسیدن سؤال "درباره خودکشی" مشخص کنید.
سعی کنید با فرد، تنها باشید.
مداخله بتا ممکن است یک ساعت زمان ببرد، پس عجله نکنید و حوصله به خرج دهید.
بپرس
چندیـن روش مختلـف برای پرسـیدن سـؤال "دربـاره خودکشـی" وجـود دارد. بـا تأییـد و تصدیـق پریشـانی فـرد شروع کنید.
روش‌های غیرمستقیم‌تر
"آیا اخیراً غمگین بوده‌ای؟"
"آیا هرگز خواسته‌ای کاش به خواب می‌رفتی و هرگز بیدار نمی‌شدی؟"
" آیا آنقدر غمگین بوده ای که آرزوی مرگ کرده باشی؟"
روش‌های مستقیم‌تر:
"آیا هرگز خواسته‌ای زندگی‌ات را تمام کنی"
"وقتـی افراد تحـت فشـار زیـادی قـرار مـی گیرنـد، گاهـی بـه خودکشـی فکـر مـی کننـد، آیـا تاکنـون پیش آمده بـه خودکشـی فکر کرده باشی؟"
" بعضی از افرادی که می شناسم به من می گویند، گاهی اوقات افسردگی و غم آنها چنان شدید است که به فکر خودکشی می افتند، آیا شما نیز تا کنون به این فکر افتاده اید؟"
ترغیب کن
ترغیب یک فرد برای پایان ندادن به زندگی‌اش یا دریافت کمک، با اقدام ساده گوش دادن شروع می‌شود. اول گوش کنید سپس ترغیب کنید.
از این نکات بهره بگیرید:
• سپردن تمام توجه تان به فرد
• نپریــدن وسط صحبت فرد
• قضاوت نکردن
پرسش های زیر می تواند در جهت ترغیب فرد کمک کند:
" هـــمـراه من برای مـلاقات با یک مشـاور یا روان‌شــنـاس مـی آیید؟"
" به من اجازه می دهید یک قرار ملاقات با روان‌شناس/ روان‌پزشک ترتیب دهم؟"
" موافقید همراه هم به مرکز مشاوره دانشگاه برویم و کمک بگیریم؟"
"آیا به من قول می دهید که ...؟
ارجاع بده
• بهترین ارجاع حالتی است که شما شخصاً فردی را که نگرانش هستید پیش یک متخصص سلامت روان یا سایر متخصصان مرتبط ببرید.
• دومین ارجاع مناسب حالتی است که شخص موافقت می کند که پیش متخصص برود و شما می‌دانید که واقعاً قرار ملاقاتی ترتیب می‌دهد.
• در صورت مشاهده علائم هشدار خودکشی، تماس شما با شماره‌های زیر می‌تواند نجات‌بخش یک زندگی باشد:
دانلود فایل
